Zastosowanie tymianku w ziołolecznictwie

Suszony tymianek, zwany również macierzanką tymiankiem, to niezwykle aromatyczna i powszechnie stosowana na świecie przyprawa ziołowa. Pozostaje jednym z symboli kuchni śródziemnomorskiej, w szczególności francuskiej. Nadaje potrawom intensywny, korzenny aromat i  delikatnie pikantny smak, a swoje wyjątkowe cechy zawdzięcza zawartości unikalnego olejku eterycznego - tymolu. Tymianek znalazł również zastosowanie w tradycyjnej medycynie ludowej Zachodu. Nazwa rośliny, w języku greckim oznaczająca "do odkażania", bezpośrednio wskazuje na jego podstawowe właściwości.

Tymianek - naturalny antybiotyk

Ziele tymianku

Antybakteryjne i przeciwwirusowe działanie olejku eterycznego wchodzącego w skład tymianku w przeszłości wykorzystywano do przemywania trudno gojących się ran, skaleczeń i ubytków skórnych, również odleżyn i oparzeń, aby uniknąć ich zakażeniu i przyspieszyć procesy gojenia. Wyciągi na bazie tymianku stosowano również do konserwacji żywności, w tym napojów alkoholowych. Tymianek przedłużał przydatność do spożycia wina i piwa, a w przypadku mięs – zapobiegał inicjacji procesów gnilnych i zagłuszał ewentualnie pojawiający się przykry aromat. Prowadzone badania potwierdziły skuteczność wyciągów z tymianku w zwalczaniu bakterii, wirusów i grzybów, w szczególności powodujących zatrucia pokarmowe, biegunki i nieżyty żołądka i jelit.

Tymianek na kaszel

Medycyna starożytnej Grecji zalecała przyjmowanie wodnych wyciągów z tymianku w przypadku przeziębień i infekcji górnych dróg oddechowych. Współcześnie prowadzone badania potwierdziły, że substancje wchodzące w skład rośliny, w szczególności tymol, posiadają właściwości wykrztuśne i przeciwkaszlowe. Tymianek rozszerza oskrzela, pobudza ruch rzęsek nabłonka górnych dróg oddechowych, ułatwia oddychanie i poprawia stopień dotlenienia organizmu. Zmniejsza ryzyko pojawienia się wycieńczających napadów kaszlu u osób cierpiących na astmę, rozedmę płuc czy gruźlicę. Jednocześnie fenole i flawonoidy obecne w tymianku działają rozkurczowo na mięśnie gładkie dróg oddechowych chroniąc je przed podrażnieniami mechanicznymi powodowanymi przez kaszel. Tymianek jest składnikiem wielu popularnych leków na kaszel i chrypę, tabletek na ból gardła, syropów i kropli do inhalacji zalecanych przy przeziębieniach.  

Tymianek na pasożyty i trawienie

Tymol obecny w zielu tymianku posiada właściwości silnie antyrobacze. W przeszłości stężone wyciągi wodne z tymianku zalecano w zwalczaniu pasożytów wewnętrznych (tęgoryjca, glisty ludzkiej, tasiemca, owsików i nicieni) oraz w łagodzeniu objawów chorób odpasożytniczych.  Tymol i karwakrol  działają rozluźniająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, zapobiegają bolesnym skurczom żołądka i jelit oraz stymulują produkcję żółci regulując procesy trawienia. 

Tymianek na koncentrację

Olejek tymiankowy i skoncentrowane wyciągi wodne z tymianku działają aromaterapeutycznie wywierając wpływ na samopoczucie psychiczne. W niewielkich ilościach działają uspokajająco, obniżają napięcie mięśniowe i łagodzą objawy stresu, natomiast w wyższych stężeniach sprzyjają koncentracji i skupieniu uwagi. Zastosowane do masażu skroni łagodzą bóle głowy spowodowane przemęczeniem, brakiem snu i zdenerwowaniem, zaś w formie kompresu stosowanego na kark, szyję lub ramiona – wywołują uczucie rozluźnienia i ukojenia. W formie regularnych inhalacji zalecany jest do łagodzenia stanów lękowych i depresji.  

Tymianek na łysienie i trądzik

Antyseptyczne właściwości tymianku okazują się pomocne w leczeniu trądziku i chorób skórnych objawiających się wysypką, wypryskami, ropnymi krostkami i wysiękami. Wodne wyciągi z tymianku stosowane do przemywania ciała łagodzą podrażnienia skóry i zmniejszają prawdopodobieństwo pojawienia się nowych ognisk zapalnych, jak również zapobiegają ewentualnym zakażeniom. Ograniczają nadmierną potliwość, a wcierane w skórę głowy zmniejszają skłonność do łupieżu i przetłuszczania włosów. Pobudzają również wzrost włosów i poprawiają ich kondycję, a przy regularnym i konsekwentnym stosowaniu – ograniczają łysienie.  

Przeciwwskazania do stosowania goździków

Wyciągów z tymianku nie powinny spożywać kobiety w ciąży, karmiące piersią oraz dzieci poniżej 6 roku życia. Przeciwwskazaniem do stosowania tymianku jest epilepsja i nadciśnienie. Spożycie przyprawy zaleca się ograniczyć również kobietom planującym ciążę, ponieważ nadmiar tymolu wprowadzonego do organizmu może powodować skurcze macicy i wzrost ciśnienia krwi uniemożliwiając pomyślne zagnieżdżenie zarodka.

Interakcje - działania niepożądane - skutki uboczne przy stosowaniu goździków

Podczas stosowania mogą wystąpić reakcje alergiczne, w tym odczyny skórne (np. wysypka), obrzęk twarzy, jamy ustnej, przełyku, duszności, szok anafilaktyczny oraz objawy ze strony przewodu pokarmowego (ból brzucha, nudności, wymioty). W przypadku wystąpienia niepokojących objawów należy niezwłocznie przerwać stosowanie tymianku i skontaktować się z lekarzem. 

DAWKOWANIE I PRZYKŁADOWE SPOSOBY UŻYCIA GOŹDZIKÓW W ZIOŁOLECZNICTWIE

Napar z tymianku

1 łyżeczkę tymianu zalać 200 ml wrzącej wody. Odstawić pod przykryciem do zaparzenia na około 10-15 minut. Odcedzić, schłodzić i pić 3 razy dziennie w podziale na mniejsze porcje jako środek regulujący trawienie (przed jedzeniem) lub wykrztuśny(po jedzeniu). Nie przekraczać zalecanych dawek. Po schłodzeniu można wykorzystać jako płukankę do gardła oraz do przemywania ciała.

Intakt z tymianku

100 g świeżego ziela tymianku zalać 300 g gorącego alkoholu o stężeniu 40-60%. Naczynie szczelnie zamknąć i odstawić do naciągnięcia na co najmniej 14 dni (najlepiej na 3 tygodnie). Po upływie tego czasu przefiltrować i zlać do butelki. Spożywać 2-3 razy dziennie po 1 łyżeczce.

Ziołomiód tymiankowy

100 g intaktu lub nalewki z ziela tymianku wymieszać z 300 g naturalnego miodu pszczelego. Odstawić na 7 dni. Spożywać po 1 łyżeczce co kilka godzin jako środek wykrztuśny i przeciwkaszlowy, na chrypkę i przeziębienie.

Przeciwbólowa kąpiel z tymianku

300 g ziela tymianku zalać 2 litrami wrzącej wody, następnie podgrzewać przez chwilę aż do wrzenia (nie gotować). Odstawić pod przykryciem na 10-15 minut, odcedzić i dolać do wanny wypełnionej ciepłej wodą.  Tymianek działa przeciwbólowo i odkażająco, zalecany jest w przypadku infekcji skórnych. Czas kąpieli nie powinien przekroczyć 10 minut.

MIESZANKI ZIOŁOWE LECZNICZE Z TYMIANKIEM

Ziołowa mieszanka z tymiankiem na kaszel 

50 g ziela tymianku wymieszać z 50 g korzenia biedrzeńca i 50 g ziela szanty. 1 łyżkę gotowej mieszanki zalać 250 ml wrzącej wody. Odstawić pod przykryciem na 15 minut do zaparzenia, po czym odcedzić. Pić po 10-20 ml co 1-2 godziny. Przestudzony napar można posłodzić miodem naturalnym, jak również dodać sok z kwiatów czarnego bzu lub malinowy.

Napar tymiankowy na lamblię

50 g ziela tymianku wymieszać z 50 g kłącza tataraku, 50 g korzenia omanu, 25 g liści orzecha włoskiego, 25 g liści mięty pieprzowej i 10 g ziela bylicy piołunu. 1 łyżeczkę mieszanki zalać 200 ml wrzącej wody, po czym odstawić pod przykryciem do zaparzenia na 15 minut. Pić 3 razy dziennie po pół szklanki między posiłkami.


Pyszny, kusząco pachnący, świeży i pozbawiony pyłu suszony tymianek dostępny jest w stałej ofercie w sklepie on-line Aromatiki. Tymianek z Aromatiki posiada atesty laboratoryjne i może być wykorzystany do celów domowego ziołolecznictwa.