Cynamon - jak wpływa na zdrowie?

W kulturze zachodniej cynamon znalazł zastosowanie przede wszystkim jako smaczna, aromatyczna przyprawa do ciast i owocowych przetworów. Tymczasem w medycynie orientalnej dodawano go do potraw nie tyle w celu poprawy ich smaku, co przede wszystkim dla wywołania pożądanych skutków prozdrowotnych – złagodzenia dolegliwości gastrycznych czy opanowania infekcji toczących organizm. Współcześnie prowadzone badania naukowe potwierdziły, że cynamon posiada szczególne właściwości lecznicze i może być z powodzeniem wykorzystywany do celów łagodzenia szeregu dolegliwości.

Cynamon należy do przypraw znanych i wykorzystywanych już w czasach starożytnych. Znany był zarówno mieszkańcom Azji i północnej Afryki, jak i Grekom i Rzymianom, do których dotarł wraz z karawanami arabskich kupców przemierzających kontynentalne szlaki handlowe. Cynamon używano do przygotowania wonnych balsamów i kadzideł, używano jako amulet chroniący ciało przed chorobami roznoszonymi przez demony, jak również stosowano leczniczo. Tradycyjna medycyna orientu zalecała jego spożywanie w leczeniu przeziębień i towarzyszącego im kaszlu, w zaburzeniach pracy nerek, przy problemach trawiennych, bólach stawów, jak również na nudności, bóle mięśni, bóle menstruacyjne i cukrzycę.

Współcześnie prowadzone badania potwierdziły skuteczność cynamonu w leczeniu szeregu dolegliwości zdrowotnych. Jak przekonują lekarze i biochemicy, swoje wyjątkowe właściwości przyprawa zawdzięcza olejkowi lotnemu, które stężenie w wysuszonej korze cynamonowca dochodzi do 4%. Wśród substancji wchodzących w skład olejku eterycznego, niezależnie od gatunku drzewa, bezsprzecznie dominuje aldehyd cynamonowy, a na wyróżnienie zasługują również eugenol, safrol oraz epikatechina. Są to substancje czynne, które aktywnie wchodzą w reakcje z komórkami organizmu i wywołują określone efekty lecznicze

Cynamon jako termogenik

Wspomniany aldehyd cynamonowy, zwany również cynamalem, to związek organiczny, dzięki któremu cynamon zaliczany jest do grupy tzw. termogeników. Termogeniki to produkty spożywcze przyspieszające przemianę materii i spalanie tłuszczu w organizmie. W Stanach Zjednoczonych przeprowadzono badania mające na celu wyjaśnić wpływ wyciągów z kory cynamonowca na komórki ludzkiego ciała. Okazało się, że w przypadku adipocytów, czyli komórek tłuszczowych, aldehyd cynamonowy aktywował działanie enzymów odpowiedzialnych za spalanie lipidów. To oznacza, że przyspieszał procesy metaboliczne, a tym samym – aktywnie wspierał pozbywanie się nadmiaru tłuszczu z organizmu. Równocześnie aldehyd cynamonowy zwiększał poziom białek UCp1 i Fgf21 odgrywających ważną rolę w termogenezie, czyli procesach mających na celu wytworzenie ciepła dla utrzymania właściwej temperatury ciała. Cynamon dosłownie „rozgrzewał” organizm, co również sprzyjało redukcji tkanki tłuszczowej. Badania dowiodły zatem, że popularna przyprawa może okazać się skutecznym, a zarazem bardzo smacznym wsparciem dla osób walczących z nadwagą lub otyłością. Cynamon po prostu wspomaga odchudzanie. 

Cynamon na demencję i choroby neurologiczne

Kora cynamonowca zawiera epikatechinę – związek zaliczany do grupy flawonoidów, obecny m.in. w jabłkach, herbacie czy winogronach i uznany przez naukę za szczególnie korzystnie oddziałujący na sprawne funkcjonowanie układu krążenia. Podczas badań prowadzonych na myszach w USA przypadkowo odkryto zależność między regularnym spożywaniem epikatechiny a poprawą procesów pamięciowych. Zwierzęta, które przyjmowały wyciąg z cynamonu, a jednocześnie codziennie wykazywały umiarkowaną aktywność fizyczną, uczyły się szybciej niż zwierzęta z grupy kontrolnej pozbawionej suplementacji cynamonowej, dłużej zapamiętywały nabyte informacje, a ich neurony wykazywały wyższą aktywność. To przekładało się na lepszą koncentrację, wyższą bystrość i szybszą odpowiedź na bodźce płynące z otoczenia. Jak ustalili naukowcy, epikatechina tłumiła jednocześnie procesy zapalne zachodzące w tkance nerwowej. To oznacza, że wyciągi z kory cynamonu mogą spowalniać procesy degeneracji mózgu zachodzące u osób starszych, spowalniać postęp takich chorób, jak demencja, choroba Parkinsona czy choroba Alzheimera, jak również przyczyniać się do poprawy ogólnej sprawności intelektualnej seniorów. Tym niemniej przypuszczenia te będą wymagać dodatkowego potwierdzenia.

Cynamon na infekcje i zakażenia jako środek dezynfekujący  

Do ważnych składników olejku lotnego obecnego w korze cynamonu należy eugenol – związek o charakterystycznym zapachu i jednocześnie jedna z głównych substancji czynnych zawartych w innej znanej przyprawie korzennej - goździkach. Eugenol posiada potwierdzone naukowo właściwości silnie bakteriobójcze, przeciwwirusowe i antygrzybiczne. Aby nie powtarzać tutaj wcześniej zamieszczonego opisu wpływu goździków na organizm, jak również planując w przyszłości zamieszczenie odrębnego wpisu o szczegółowych  antybakteryjnych właściwościach cynamonu, wystarczy potwierdzić skuteczność prozdrowotną przyprawy w przypadku takich dolegliwości jak wszelkiego rodzaju infekcje górnych dróg oddechowych, przeziębienie, grypa, angina, niestrawność, nieżyt żołądka, nieżyt jelit, wymioty, biegunka, kolki jelitowe, wzdęcia, stany zapalne w obrębie mięśni i stawów, reumatyzm, artretyzm, gościec stawowy, grzybice skóry i infekcje grzybicze wewnętrzne, zapalenie pęcherza moczowego i stany zapalne w obrębie układu moczowego. Ponadto wyciągi z kory cynamonowca można używać jako środka dezynfekującego np. do przemywania skóry ze skłonnością do tworzenia się wyprysków.

Cynamon przeciw wolnym rodnikom  

Związki fenolowe obecne w korze cynamonu to substancje o działaniu silnie antyoksydacyjnym. badania naukowe wykazały, że ekstrakty z kory cynamonowca cechują się wysoką wydajnością w usuwaniu z organizmu reaktywnych form tlenu. Jak już wielokrotnie wspominaliśmy na naszym blogu, tzw. wolne rodniki tlenowe uszkadzają naturalną, prawidłową strukturę tkanek i niszczą błony komórkowe, co przekłada się na krótsze życie komórek oraz podwyższenie ryzyka wystąpienia mutacji genetycznych. Zastosowanie ekstraktów olejowych i alkoholowych z cynamonu aktywowało działanie enzymów odpowiedzialnych za neutralizację reaktywnych form tlenu i zapobiegało występowaniu szoku oksydacyjnego. Tym samym naukowcy doszli do wniosku, że wyciągi z cynamonowe spowalniają procesy starzenia się organizmu i ograniczają ryzyko zachorowania na nowotwory.

W celach leczniczych cynamon stosować można zarówno korzystając z jednego z zamieszczonych przez nas przepisów we wpisie o zastosowaniu przyprawy w fitoterapii, jak i po prostu codziennie dodając go do potraw jako środek aromatyzujący. Wystarczy ćwierć łyżeczki mielonej kory, by odmienić smak owsianki, koktajlu mlecznego, pieczeni z kurczaka czy herbaty, a zarazem uzyskać pożądany efekt. Cynamon w formie lasek, czy to cejloński, czy wonny (kasja), dostępny jest w stałej ofercie sklepu on-lineAromatika.

Zastosowanie cynamonu w ziołolecznictwie

Cynamon to przyprawa wręcz nieodzowna w kuchni. Łasuchom z pewnością trudno byłoby sobie wyobrazić jabłecznik, szarlotkę, piernik czy korzenne ciasteczka pozbawione charakterystycznego, cynamonowego posmaku, podobnie jak miłośnikom zimowych, rozgrzewających napojów - jego brak w herbacie czy grzańcu. Cynamon, pozyskiwany z kory tropikalnych drzew, to również znany i stosowany już w starożytności ludowy środek na niestrawność, cukrzycę i infekcje bakteryjne.

Cynamon na niestrawność

Olejek eteryczny i wyciągi wodne z kory cynamonowca tradycyjnie zalecane są przez medycynę ludową osobom uskarżającym się na problemy gastryczne objawiające się m.in. wzdęciami, kolkami, refluksem, skurczami żołądka i jelit oraz powodowanym przez nie w konsekwencji brakiem łaknienia. Dzięki swoim antyseptycznym właściwościom łagodzą nieżyty żołądka i jelit, zmniejszają dolegliwości będące wynikiem biegunek i chronią przed zatruciami pokarmowymi, jak również sprzyjają ogólnej regulacji procesów trawienia. Spożywanie preparatów na bazie cynamonu polecane jest także osobom ze zdiagnozowaną chorobą wrzodową żołądka, gdyż cynamon nie podrażnia błon śluzowych, a jego bakteriobójcze działanie sprzyja gojeniu ewentualnych ognisk zapalnych.

Cynamon dla diabetyków i na odchudzanie

Prowadzone badania naukowe potwierdziły, że regularne spożywanie wyciągów z kory cynamonu zawierających olejek cynamonowy przez osoby chore na cukrzycę typu 2 przyczyniły się do obniżenia poziomu glukozy we krwi, natomiast u osób cierpiących na insulinoodporność uwrażliwiły organizm na działanie enzymów trzustkowych. Jednocześnie u wszystkich badanych osób stwierdzono ustabilizowanie poziomu trójglicerydów, cholesterolu LDL i cholesterolu całkowitego w zalecanych normach medycznych. Medycyna ludowa zaleca włączenie cynamonu do codziennej diety w ramach profilaktyki cukrzycy oraz chorób sercowo-krążeniowych, tym bardziej, że przyprawa może także pomagać w obniżaniu ciśnienia tętniczego krwi. Ze względu na swoje właściwości bywa zalecana wspomagająco osobom na diecie odchudzającej, ponieważ regulując gospodarkę cukrową organizmu ogranicza apetyt na słodkie przekąski.  

Cynamon na infekcje

Olejek cynamonowy posiada właściwości silnie bakteriobójcze, przeciwwirusowe i antygrzybiczne. Działa toksycznie na pierwotniaki i grzyby drożdżakowe, jak również, stosowany zewnętrznie, pomaga w zwalczaniu pasożytów skóry (wszy, pcheł, itp.) oraz odstrasza owady, chroniąc ciało przed np. ukąszeniami komarów. Wykazuje skuteczność wobec bakterii Gram-dodatnich takich jak np. gronkowiec złocisty czy paciorkowiec kałowy, oraz wielu bakterii Gram-ujemnych, np. pałeczki okrężnicy i pałeczki zapalenia płuc, a także bakterii beztlenowych. Z kolei aldehydy obecne w korze cynamonu obniżają gorączkę towarzyszącą chorobom i wykazują właściwości przeciwzakrzepowe. Działając wspólnie z polifenolami przyczyniają się do ograniczenia stanów zapalnych toczących się w organizmie oraz hamują negatywny wpływ wolnych rodników na komórki ciała, co przekłada się na obniżenie ryzyka zachorowania na nowotwory.

Cynamon na choroby mózgu i układu nerwowego

Według tradycyjnej medycyny ludowej, wyciągi z kory cynamonu zalecane są osobom z podwyższonym ryzykiem zapadnięcia na choroby wieku starczego związane z degeneracją układu nerwowego. Substancje czynne obecne w olejku cynamonowym chronią otoczki nerwów przed niszczeniem, dzięki czemu pozwalają zachować prawidłowe, nieopóźnione reakcje organizmu na bodźce nerwowe płynące z otoczenia, jak również hamują odkładanie złogów proteinowych w mózgu, co medycyna konwencjonalna wiąże z występowaniem takich chorób jak choroba Alzhaimera lub Parkinsona.

Przeciwwskazania do stosowania cynamonu

Przeciwwskazaniem do stosowania cynamonu cejlońskiego jest uczulenie na tę przyprawę. Cynamonu cejlońskiego nie powinny spożywać kobiety w ciąży, osoby chore na kamicę lub inne choroby woreczka żółciowego.

Interakcje - działania niepożądane - skutki uboczne przy stosowaniu goździków

Należy zachować szczególną ostrożność u osób cierpiących na przewlekłe choroby układu oddechowego, np. astmę lub POChP, gdyż w nadmiarze cynamon może potęgować dolegliwości związane z wymienionymi schorzeniami. 

DAWKOWANIE I PRZYKŁADOWE SPOSOBY UŻYCIA CYNAMONU W ZIOŁOLECZNICTWIE

Napar z cynamonu

1-2 łyżeczki mielonego cynamonu cejlońskiego zalać 1 szklanką wrzątku. Zostawić do naciągnięcia przez kwadrans. Pić 2-3 razy dziennie po 1 szklance dla ogólnego wzmocnienia organizmu. Aby skutecznie złagodzić objawy przeziębienia (np. kaszel, gorączkę), pić po pół szklanki co 4 godziny. Napar w łagodny sposób pobudza również działanie układu pokarmowego.

Nalewka cynamonowa

1 laskę kory cynamonowca wymieszać z 10 g sproszkowanego cynamonu i 150 g brązowego cukru. Zalać 1 litrem winiaku i dokładnie wymieszać. Przelać do osobnego naczynia i szczelnie zamknąć. Odstawić na 14 dni w ciemne miejsce, w tym czasie codziennie potrząsać i mieszać. Po dwóch tygodniach przesączyć przez bibułę lub ściereczkę, przelać do butelki, zakorkować i odstawić do dojrzenia na 6 miesięcy. Gotową nalewkę pić 3 razy dziennie po 1 łyżce przy niestrawności.

Napar z cynamonem dla diabetyków

50 g pokruszonej kory cynamonu wymieszać z 50 g liści morwy, naowocni fasoli,  znamienia kukurydzy i ziela rutwicy. Dokładnie wymieszać. 1 łyżkę mieszanki zalać 1 szklanką wrzątku i zaparzać pod przykryciem przez 10 minut. Odcedzić. Spożywać 2 razy dziennie po szklance naparu w profilaktyce cukrzycy oraz wspomagająco w leczeniu początkowego stadium cukrzycy typu 2. Zaleca się przyjmowanie po posiłku.

Tynktura z cynamonu

1 część kory cynamonowca zalać 5 częściami spirytusu 70%. Odstawić w ciemne miejsce na 14 dni. Po upływie tego czasu przefiltrować i zlać do butelki. Pić 3 razy dziennie po 30 kropli przy niestrawności.

Pasta do zębów z cynamonu

1 łyżeczkę mielonego cynamonu cejlońskiego wymieszać z 3 łyżeczkami sody. Do tak przygotowanej mieszanki dodawać po 1 kropli wody aż do uzyskania gęstej substancji o konsystencji pasty do zębów. Stosować do czyszczenia zębów jako środek wybielający (soda), antybakteryjny i odświeżający oddech (cynamon).

Świeże i aromatyczne ziele angielskie w postaci całych owoców jak i mielonej przyprawy dostępne jest na stronie sklepu on-line Aromatiki.

Zastosowanie kłącza imbiru w ziołolecznictwie

Kłącze imbiru to jedna z najbardziej rozpowszechnionych i znanych na świecie orientalnych roślin przyprawowych. Stanowi absolutną podstawę większości dań kuchni indyjskiej, tajskiej i chińskiej, nie tylko ze względu na unikalne walory smakowe, lecz również swoje właściwości lecznicze, znane i wykorzystywane już w ajurwedzie, a i docenione przez współczesną medycynę zachodnią. Fakt, że imbir lekarski rzeczywiście korzystnie wpływa na ludzkie zdrowie doceniła nawet KE, która mimo całego swojego oporu wobec uznawania ziół za surowce lecznicze, w przypadku tego akurat produktu wyraziła oficjalną zgodę na uznanie go za naturalny środek przeciwwymiotny.

Imbir na nudności i wymioty

Badania naukowe potwierdziły przeciwwymiotne właściwości wyciągów z kłączy imbiru lekarskiego. Tradycyjna medycyna chińska i ajurweda uznawały imbir za środek skuteczny w zwalczaniu mdłości spowodowanych problemami gastrycznymi (nieżyt żołądka lub jelit, niestrawność) oraz usprawniający i regulujący procesy trawienne. Współcześnie udowodniono skuteczność przyprawy w ograniczaniu przykrych dolegliwości spowodowanych chorobą lokomocyjną oraz ciążą. Co więcej, medycyna konwencjonalna zaleca spożywanie wyciągów z imbiru lekarskiego dla łagodzenia nudności, bólów głowy i wymiotów pojawiających się w wyniku chemioterapii lub jako efekt uboczny narkozy stosowanej podczas operacji.

Imbir na reumatyzm

Olejki eteryczne obecne w kłączach imbiru to substancje o silnym działaniu przeciwzapalnym. Jak wskazują badania, wyciągi z kłącza imbiru okazują się środkiem łagodzącym mięśnio- i nerwobóle oraz bóle stawowe i bóle kości towarzyszące takim schorzeniom jak reumatoidalne zapalenie stawów, artretyzm, dna moczanowa, zapalenie mięśni i ścięgien, itp. Wykorzystywane w formie wcierek do ciała wywołują subiektywne odczucie ciepła i poprawiają ruchliwość stawów, dzięki czemu ułatwiają poruszanie się i normalne, codzienne funkcjonowanie. Dzięki zawartości licznych witamin i mikroelementów wykazują właściwości odwadniające i moczopędne – zmniejszają opuchlizny i obrzęki dodatkowo i niepotrzebnie obciążające stawy.  

Imbir na przeziębienie

Dzięki właściwościom przeciwzapalnym i rozgrzewającym substancje obecne w kłączach imbiru lekarskiego okazują się również skutecznym środkiem poprawiającym samopoczucie u osób przeziębionych, cierpiących na grypę i infekcje górnych dróg oddechowych, jak również inne choroby bakteryjne i wirusowe. Rozdrobnione kłącze imbiru to często wymieniany składnik mieszanek ziołowych zalecanych przez medycynę ludową do spożywania w przypadku gorączki, kaszlu i ogólnego osłabienia spowodowanego chorobami płuc, oskrzeli i gardła. Badania kliniczne potwierdziły silne właściwości antybakteryjne i przeciwwirusowe substancji czynnych obecnych w przyprawie – ekstrakt z imbiru lekarskiego okazał się skutecznym środkiem w walce m.in. z takimi patogenami jak pałeczka okrężnicy, gronkowiec złocisty, pałeczka zaplenia płuc czy bakteria wywołująca listeriozę. 

Imbir na serce

Szogaol obecny w kłączach imbiru lekarskiego okazuje się substancją o korzystnym wpływie na funkcjonowanie układu krążenia u ludzi. Po spożyciu działa rozkurczająco na naczynia krwionośne powodując obniżenie ciśnienia tętniczego krwi i spowolnienie pracy serca, co wydatnie odciąża mięsień. Jednocześnie wywołuje reakcje antyoksydacyjne (chroni organizm przed szokiem tlenowym) hamując utlenianie lipoprotein, dzięki czemu chroni naczynia krwionośne przed odkładaniem blaszek miażdżycowych i tym samym zmniejsza ryzyko wystąpienia zawału i udaru mózgu. Równocześnie wykazuje właściwości rozrzedzające krew, co przeciwdziała tworzeniu się skrzeplin w żyłach i tętnicach. Z tego powodu medycyna ludowa zaleca regularne spożywanie imbiru w ramach profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych.

Imbir - naturalny afrodyzjak

Ajurweda i tradycje ziołolecznictwa z państw Półwyspu Arabskiego zalecały spożywanie kłączy imbiru lekarskiego jako naturalnego afrodyzjaku. Uznawany był za środek pobudzający dokrwienie stref erogennych oraz wywołujący subiektywne uczucie ciepła, co miało stymulować libido i zarazem potęgować doznania u osób obu płci, a zatem korzystnie oddziaływać na popęd płciowy u kobiet i mężczyzn. Jak wykazały współcześnie prowadzone badania naukowe, u panów regularnie doprawiających potrawy imbirem lekarskim odnotowano zwiększenie produkcji spermy i poprawę ruchliwości plemników.

Przeciwwskazania do stosowania imbiru

Przeciwwskazaniem do spożywania surowego i suszonego kłącza imbiru w postaci całej lub mielonej jest rozwinięta choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy, w szczególności w przypadku potwierdzenia wysięków i krwawień ze zmienionych chorobowo tkanek. Ponadto szczególną ostrożność powinny zachować osoby ze skłonnością do podrażnienia błon śluzowych przełyku i narządów układu pokarmowego oraz cierpiące na refluks żołądkowo-przełykowy. Przeciwwskazaniem do spożywania imbiru lekarskiego jest również obniżony poziom krzepliwości krwi lub zażywanie leków rozrzedzających krew (np. kwasu acetylosalicylowego, warfaryny, itp.).

Interakcje - działania niepożądane - skutki uboczne przy stosowaniu goździków

Podczas stosowania mogą wystąpić reakcje alergiczne, w tym odczyny skórne (np. swędząca wysypka). Substancje czynne obecne w kłączach imbiru mogą wywierać wpływ na działanie leków regulujących ciśnienie krwi, dlatego zaleca się ograniczenie spożycia przyprawy przez osoby chorujące na nadciśnienie i niedociśnienie tętnicze. W przypadku wystąpienia niepokojących objawów należy niezwłocznie przerwać stosowanie imbiru i skontaktować się z lekarzem. 

DAWKOWANIE I PRZYKŁADOWE SPOSOBY UŻYCIA IMBIRU W ZIOŁOLECZNICTWIE

Odwar z majeranku

1 łyżeczkę zmielonego imbiru zalać 250 ml ciepłej wody, doprowadzić do wrzenia i gotować przez 5 minut. Odstawić pod przykryciem do zaparzenia na pół godziny. Przefiltrować. Odwar wypić w ciągu dnia dzieląc go na cztery porcje. Można używać w zastępstwie kropli do nosa (po 3-4 krople 3-6 razy dziennie w katarze i przeziębieniu dla udrożnienia górnych dróg oddechowych).

Proszek imbirowy

2 g (pół łyżeczki do herbaty) mielonego kłącza imbiru wymieszać łyżeczką miodu. Spożywać przed planowaną podróżą jako środek przeciwwymiotny, regularnie i długotrwale (co najmniej 3 miesiące) w chorobach reumatycznych dla zmniejszenia dolegliwości bólowych i zwiększenia elastyczności stawów.

Olejek imbirowy

50 g suszonego kłącza zwilżyć niewielka ilością alkoholu o mocy min. 40%, następnie zalać 200 ml podgrzanego oleju winogronowego lub oliwy z oliwek. Odstawić do maceracji na co najmniej 5 dni, następnie przefiltrować i zlać do sparzonej buteleczki. Spożywać 2 razy dziennie po 1 łyżeczce jako środek profilaktyczny w walce z chorobami serca, reumatyzmem i ogólnie wzmacniający odporność organizmu. Można stosować zewnętrznie do wcierania w ciało i skórę głowy jako środek przeciwbólowy, przeciwreumatyczny, łagodzący skutki migreny oraz antyseptyczny, hamujący łupież i łojotok.

Spirytus imbirowy

50 g mielonego imbiru zalać 250 ml spirytusu salicylowego lub spirytusu spożywczego o zawartości alkoholu min. 70%. Odstawić do naciągnięcia na co najmniej 7 dni. Po upływie tygodnia przefiltrować i zlać do docelowego naczynia. Używać zewnętrzne w formie wcierek do ciała na bolące stawy, reumatyzm, nerwobóle i zakwasy. Można również wykorzystać do przemywania owrzodzeń i wyprysków (do 4-5 razy dziennie).

Nalewka imbirowa 

50 g mielonego imbiru zalać 250 ml spirytusu 60%. Szczelnie zamknąć i pozostawić do maceracji na 7 dni. Po tym czasie przefiltrować przez bibułę i zlać do butelki. Pić do 3 razy dziennie po 1 łyżeczce przed jedzeniem jako środek na trawienie i przeciwwymiotny. Można stosować zewnętrznie do nacierania mięśni i stawów w nerwobólach i reumatyzmie.

Ziołowy odwar imbirowy na odporność 

50 g mielonego imbiru wymieszać z 50 g korzenia mniszka, ziela rzepiku, kłącza tataraku i ziela melisy oraz po 25 g korzenia omanu, oregano, korzenia arcydzięgla i nasion wiesiołka. Wszystkie składniki dokładnie wymieszać. 1 łyżkę mieszanki zalać 1 szklanką zimnej wody, doprowadzić do wrzenia, po czym ostawić do zaparzenia na 20 minut pod przykryciem. Przecedzić. Pić 2x dziennie po 1 szklance przez minimum 30 dni jako środek ogólnie wzmacniający, przeciwzapalny, wspomagający trawienie (w szczególności wydzielanie żółci).

Sól fizjologiczna imbirowa 

50 g mielonego imbiru zalać 200 ml soli fizjologicznej (dostępna w aptekach). Doprowadzić do wrzenia, po czym odstawić na pół godziny do zaparzenia pod przykryciem. Dokładnie przefiltrować, najlepiej przez gęstą gazę lub filtr do kawy. Schłodzić, jeśli to konieczne. Stosować jako płukankę o działaniu antybakteryjnym i przeciwwirusowym przy przeziębieniach i infekcjach górnych dróg oddechowych, jak również w stanach zapalnych zatok. Gotowy preparat można również stosować miejscowo na skórę do przemywania powierzchownych ran i skaleczeń, jak również jako nasiadówki w stanach zapalnych narządów intymnych i odbytu.

Tonik imbirowy przeciwtrądzikowy 

50 ml spirytusu imbirowego przygotowanego wg przepisu powyżej wymieszać z sokiem z cytryny, sokiem ze świeżego ogórka i spirytusem kamforowym (po 15 ml każdy) oraz 2 kroplami naturalnego olejku z mięty lub majeranku. Wszystkie składniki dokładnie wymieszać. Stosować zewnętrznie na skórę ze skłonnością do zmian trądzikowych – przemywać chorobowo zmienione miejsca 2-3 razy dziennie dla odkażenia i zmniejszenia widoczności plam. Jako środek hamujący wydzielanie serum i antybakteryjny może być stosowany w celach odkażających w łojotokowym zapaleniu skóry.

W sklepie internetowym Aromatiki dostępny jest imbir zarówno w postaci mielonej (na proszek), jak i w całych, suszonych kłączach. Natomiast miłośnicy bakalii mogą skorzystać z oferty zakupu imbiru kandyzowanego w cukrze, krojonego w apetyczną, niedużą kostkę.

Zastosowanie gałki muszkatołowej w ziołolecznictwie

Gałka muszkatołowa zaliczana jest do najbardziej cenionych i zarazem najdroższych przypraw korzennych na świecie. Przez wiele lat monopol na handel tą akurat przyprawą pozostawał w rękach Holendrów, którzy bazując na imporcie przyprawy z Moluków do Europy stworzyli podwaliny całego holenderskiego imperium kolonialnego. Współcześnie prowadzone badania naukowe dowiodły, że gałka muszkatołowa może być wykorzystana nie tylko kulinarnie, lecz również do celów leczniczych, a zawarte w niej tłuste oleje i olejki eteryczne wywierają istotny wpływ na ludzki organizm.

Gałka muszkatołowa na potencję

Medycyna orientalna rekomendowała stosowanie gałki muszkatołowej jako afrodyzjaka pobudzającego pożądanie erotyczne u obu płci. Według twierdzeń indyjskiej ajurwedy, olejki eteryczne obecne w orzechu muszkatołowca miały działać rozkurczająco na naczynia krwionośne w obrębie narządów płciowych zwiększając ich dokrwienie i tym samym rozpalać miłosną ekscytację. Opisanemu efektowi towarzyszy stymulacja układu nerwowego, która dodatkowo sprzyja miłosnym uniesieniom. Medycyna ludowa poleca regularne spożywanie niewielkich ilości gałki muszkatołowej mężczyznom z problemami z potencją i erekcją oraz paniom uskarżającym się na oziębłość.

Gałka muszkatołowa na zakrzepicę

Olejek eteryczny zawarty w gałce muszkatołowej wykazuje właściwości hemostatyczne. Hamuje tzw. agregację trombocytów, czyli zmniejsza krzepliwość krwi i osłabia naturalną tendencję płytek krwi do przylegania do siebie i czopowania uszkodzonych naczyń krwionośnych. Tym samym zmniejsza ryzyko tworzenia się zatorów i zakrzepów, które mogą powodować poważne konsekwencje zdrowotne. Zwiększona agregacja trombocytów bywa wynikiem chorób narządów wewnętrznych (np. śledziony lub wątroby), infekcji i stanów zapalnych toczących się w organizmie lub chorób o podłożu autoimmunologicznym. Włączenie gałki muszkatołowej do diety może wspomagać działanie leków przeciwkrzepliwych.  

Gałka muszkatołowa na odchudzanie

Medycyna ludowa zaleca stosowanie gałki muszkatołowej osobom pozostającym na diecie odchudzającej. Olejki eteryczne obecne w przyprawie poprawiają trawienie stymulując wydzielanie soków żołądkowego i żółci oraz przynoszą ulgę osobom cierpiącym na częste wzdęcia, kolki jelitowe i nadmierne wydzielanie gazów. Łagodzą problemy trawienne. Ponadto wyciągi olejowe i alkoholowe na bazie gałki muszkatołowej stymulują wydzielanie serotoniny (zwanej hormonem szczęścia) do mózgu i hamują ośrodek głodu, co ogranicza apetyt. Brak łaknienia sprzyja zmniejszeniu ilości kalorii dostarczanych do organizmu, a tym samym wspomaga proces utraty zbędnych kilogramów. Jednocześnie zwiększone wydzielanie serotoniny chroni przed pojawieniem się depresji czy przejściowych stanów obniżenia nastroju psychicznego. 

Przeciwwskazania do stosowania gałki muszkatołowej

Przeciwwskazaniem do stosowania gałki muszkatołowej jest ciąża i okres laktacji. Gałki muszkatołowej nie powinny spożywać dzieci poniżej 6 roku życia. Nie należy przekraczać dziennej dawki na bezpiecznym poziomie 1-2 g (dla osoby dorosłej).

Interakcje - działania niepożądane - skutki uboczne przy stosowaniu goździków

Olejki obecne w gałce muszkatołowej mogą powodować krzyżowe reakcje alergiczne u osób uczulonych na pyłki roślin zielnych. Niekorzystnie oddziałują na płód i spożywane przez kobiety w ciąży mogą prowadzić do wad rozwojowych dziecka. Spożycie nadmiernej ilości gałki muszkatołowej może powodować nudności, wymioty, konwulsje (delirium), uczucie kołatania serca, oszołomienie, halucynacje i pogłębiające się poczucie lęku. W przypadku stwierdzenia działań niepożądanych należy zaprzestać stosowania przyprawy i bezzwłocznie zasięgnąć porady lekarza. 

DAWKOWANIE I PRZYKŁADOWE SPOSOBY UŻYCIA GOŹDZIKÓW W ZIOŁOLECZNICTWIE

Napar z gałki muszkatołowej

1 gram rozdrobnionych orzechów gałki muszkatołowej zalać szklanką wrzącej wody (lub gorącego mleka) i pozostawić do zaparzenia pod przykryciem na 20 minut. Odcedzić. Spożywać posłodzony miodem 3 x dziennie po pół szklanki przy przeziębieniu przebiegającym z kaszlem i gorączką.

Olejek muszkatołowy

10 g orzechów gałki muszkatołowej rozdrobnić (roztłuc) i zalać 250 ml podgrzanego oleju. Schłodzić, po czym naczynie szczelnie zamknąć i odstawić w ciemne i chłodne miejsce na 14 dni. Codziennie wstrząsać. Po upływie dwóch tygodni przefiltrować i zlać do butelki. Stosować zewnętrznie do wcierania w ciało jako środek przeciwbólowy i antyseptyczny, na wysypki, egzemę i skórę zaatakowaną przez drożdżaki. Wmasowany w bolące mięśnie lub stawy łagodzi objawy reumatyzmu.

MIESZANKI ZIOŁOWE LECZNICZE Z GAŁKĄ MUSZKATOŁOWĄ

Nalewka muszkatołowa na depresję

10 g mielonej gałki muszkatołowej wymieszać z 10 g kwiatów dziurawca i 10 g mielonej kurkumy (kłącza ostryżu długiego). Zalać 200 ml spirytusu 60-70%. Odstawić do maceracji na 4 tygodnie. Po upływie miesiąca wymieszać z 500 ml wódki 40%. Pić 3 razy dziennie po 4 ml przed jedzeniem.

Orzechy gałki muszkatołowej należą do szczególnie trwałych. Prawidłowo wysuszone zachowują swoje właściwości nawet przez kilka lat - wystarczy zetrzeć je na tarce, by natychmiast wydobyć oszałamiający aromat przyprawy. W sklepie internetowym Aromatiki dostępne są w całości, zawsze świeże, pakowane po 2-3 sztuki, jak również w postaci mielonej w mniejszych i większych opakowaniach. 

Zastosowanie majeranku w ziołolecznictwie

Majeranek ogrodowy (lebiodka majeranek) to jedna z najczęściej używanych przypraw ziołowych w Europie. Otarte, drobne, zielone listki wysuszone na słońcu zawierają stosunkowo wysokie stężenie olejków eterycznych, którym zawdzięczają swój charakterystyczny smak i aromat oraz... właściwości lecznicze. Jako przyprawa kulinarna majeranek doskonale nadaje się do doprawiania tłustych, ciężkostrawnych potraw, ponieważ wydatnie wspomaga działanie narządów układu pokarmowego, podczas gdy zachodnia medycyna tradycyjna zaleca jego stosowanie również jako środek na przeziębienie, reumatyzm czy specyficzne problemy skórne. 

Majeranek na katar i przeziębienie

Ziele majeranku

Współcześnie prowadzone badania naukowe wskazują na możliwość wykorzystania wyciągów wodnych, spirytusowych i olejowych z majeranku jako miejscowego środka przeciwbólowego, antybakteryjnego i przeciwzapalnego. Środki na bazie majeranku wcierane w okolicach przynosowych udrażniają przewody nosowe, ułatwiają oddychanie i przynoszą uczucie ulgi w bólach zatok, szczególnie spowodowanych zalegającym w zatokach nadmiarem wydzielin. Mogą być w tej formie bezpiecznie stosowane u młodszych dzieci i niemowląt. Przyjmowane wewnętrznie działają z kolei wykrztuśnie, łagodzą kaszel (w szczególności mokry), a stosowane w formie płukanki na gardło przynoszą ukojenie osobom cierpiącym na stany zapalne górnych dróg oddechowych. Olejek majerankowy bywa powszechnie stosowany do inhalacji jako skuteczny środek na katar.

Majeranek na niestrawność

Olejki eteryczne obecne w majeranku korzystnie wpływają na trawienie. Aktywują wydzielanie soków żołądkowego i żółci, a jednocześnie rozkurczają mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, dzięki czemu łagodzą objawy nieżytu żołądka i niestrawności takie jak refluks żołądkowy, mdłości, bolesna kolka, biegunka i wzdęcia. Znoszą również zespół przykrych objawów pojawiających się w nadbrzuszu w efekcie dyspesji, m.in. uczucie nadmiernej sytości, ból i pieczenie. Medycyna alternatywna wskazuje również na użyteczność majeranku w przypadku nieżytu jelit oraz jako środek przyspieszający przemianę materii.  

Majeranek na opuchliznę, bóle stawów i reumatyzm

Wyciągi olejowe i octowe na bazie majeranku zalecane są do użytku zewnętrznego w postaci wcierek osobom cierpiącym na reumatyzm, reumatoidalne zapalenie stawów, artretyzm i bóle mięśniowe. Medycyna ludowa wskazuje na ich skuteczność w zmniejszaniu opuchlizn i obrzęków towarzyszących kontuzjom kończyn, jak również podkreśla ich nieznaczne działanie przeciwbólowe i właściwości rozgrzewające. Stosowane miejscowo wielokrotnie w ciągu dnia przyspieszają gojenie drobnych ran i wchłanianie siniaków, jak również zapobiegają stanom zapalnym ran wysiękowych. 

Majeranek na zapalenie spojówek i łojotok

W wodne wyciągi z ziela majeranku działają antyseptycznie i ściągająco. Hamują wydzielanie nadmiaru sebum przez skórę, dlatego w ramach fitoterapii zalecane są do regularnego przemywania skóry tłuste, łojotokowej i ze skłonnościami do wyprysków, jak również do regularnego płukania włosów ze skłonnością do przetłuszczania. Ze względu na delikatne działanie przeciwzapalne mogą być również stosowane do obmywania okolic oczu w przypadku zapalenia spojówek o podłożu bakteryjnym lub mechanicznym, jak również podrażnień przebiegających z nadmiernym łzawieniem wywołanych na tle alergicznym.

Przeciwwskazania do stosowania majeranku

Maść majerankowa oraz wyciągi octowe i olejowe z majeranku nie powinny być stosowane przez osoby uczulone na majeranek. Ograniczenie spożycia majeranku zaleca się kobietom ciężarnym i karmiącym, osobom cierpiącym na zakrzepicę oraz hipotensję (niskie ciśnienie krwi).

Interakcje - działania niepożądane - skutki uboczne przy stosowaniu goździków

Podczas stosowania preparatów majerankowych na skórę zaleca się zachowanie wzmożonej ochrony przed promieniami słonecznymi ze względu na możliwość wystąpienia przebarwień. W przypadku pojawienia się po spożyciu majeranku objawów takich jak oszołomienie, dekoncentracja i spowolnienie reakcji, ból głowy lub znaczące, niewyjaśnione pogorszenie samopoczucia, należy odstawić surowiec i zasięgnąć porady lekarza. Nadmierne spożycia majeranku może bowiem działać otępiennie na układ nerwowy. 

DAWKOWANIE I PRZYKŁADOWE SPOSOBY UŻYCIA MAJERANKU W ZIOŁOLECZNICTWIE

Odwar z majeranku

1 łyżkę rozdrobnionego ziela majeranku zalać szklanką wody. Doprowadzić do wrzenia i gotować na wolnym ogniu przez 10 minut. Następnie odstawić pod przykryciem na kolejny kwadrans. Odcedzić. Pić 3-4 razy dziennie po pół szklanki odwaru.

Napar z majeranku

20 g ziela majeranku zalać jedną szklanką wrzącej wody. Pozostawić pod przykryciem do zaparzenia przez 20 minut. Napar spożywać co dwie godziny po 100 ml jako środek ściągający na biegunkę i dla regulacji trawienia. Używać również zewnętrznie jako antybakteryjny tonik do twarzy.

Olejek majerankowy

50 g rozdrobnionego ziela majeranku zalać 150 ml oliwy z oliwek lub 150 ml spirytusu 70%. Pozostawić do wytrawienia przez 7 dni, po czym odcedzić i zlać do butelki. Olejek (tynktura) działa rozgrzewająco, antyseptycznie, silnie rozgrzewająco i przeciwbólowo. Zalecana do wcierania w bolące stawy zaatakowane przez reumatyzm lub dnę, na opuchliznę, obrzęki oraz stłuczenia i podskórne wysięki.

Domowa maść majerankowa

1 część ziela majeranku zwilżyć 1 częścią alkoholu etylowego, odczekać 1 godzinę i wymieszać z 10 częściami rozpuszczonej wazeliny. Naczynie z mieszaniną umieścić w kąpieli wodnej i ogrzewać aż zacznie wydzielać się zapach olejków lotnych. Przecisnąć przez gazę i zamknąć w szczelnym pojemniczku. Maść ma działanie ściągające i przeciwbakteryjne. Stosować zewnętrznie, również do smarowania otworów nosowych u dzieci w katarze.

Ziołowy napar majerankowy na przeziębienie 

20 g ziela majeranku zalać 1 szklanką gorącego mleka. Odstawić na 20 minut do zaparzenia, przecedzić. Posłodzić do smaku naturalnym miodem, można też dodać sok malinowy i szczyptę propolisu. Pić na przeziębienia, ból gardła, przy grypie, anginie, ospie, zapaleniu oskrzeli i gardła, itp.

Ziołowy napar majerankowy na zgagę

20 g ziela majeranku wymieszać z 20 g ziela krwawnika, 20 g ziela tysiącznika (centurii), 20 g kłącza tataraku, 20 g owoców kopru włoskiego oraz 50 g ziela szanty. 1 łyżkę gotowej mieszanki zalać 250 ml wrzącej wody, po czym odstawić pod przykryciem na 15 minut do zaparzenia. Odcedzić i schłodzić. Pić dwa razy dziennie po pół szklanki.

Ziołowy napar z majerankiem na zapalenie układu moczowego

50 g ziela majeranku wymieszać z 50 g ziela połonicznika, 50 g ziela rdestu ptasiego, 50 g liści mącznicy, 50 g ziela skrzypu, 50 g ziela nawłoci i 50 g kłączy perzu. 1 łyżkę gotowej mieszanki zalać 250 ml wrzącej wody, po czym odstawić pod przykryciem na 15 minut do zaparzenia. Odcedzić i schłodzić. Pić dwa razy dziennie po pół szklanki w zapaleniu układu moczowego jako środek przeciwbakteryjny, odkażający i moczopędny.

Majeranek można używać w postaci świeżych ziół, ciętych prosto z ogrodu lub... stojącej w kuchni doniczki. Szczyty pędów są delikatne i miękkie i  nadają się do siekania wraz z drobnymi listkami, jednak grubsze, zdrewniałe łodygi (u podnóża rośliny) nie sprawdzą się ani jako dodatek do celów kulinarnych, ani jako środek leczniczy. Majeranek można mrozić lub suszyć. Suszone, otarte ziele majeranku ogrodowego o wysokim stopniu zawartości olejków eterycznych pozostaje dostępne w stałej sprzedaży w sklepie on-line Aromatika.

Zastosowanie ziela angielskiego w ziołolecznictwie

Ziele angielskie to owoce korzennika lekarskiego - wiecznie zielonego drzewa z rodziny mirtowatych występującego w stanie naturalnym w tropikalnej strefie lasów deszczowych Ameryki Południowej. Drobne, ciemnobrązowe kuleczki o średnicy nieco większej od czarnego pieprzu wyróżniają się głębokim, intensywnym aromatem stanowiącym połączenie woni tradycyjnych przypraw korzennych (m.in. imbiru, cynamonu, gałki muszkatołowej) z domieszką jałowca. W kulturze zachodniej stosowane są przede wszystkim jako popularna przyprawa do dań mięsnych i słodkich wypieków, podczas gdy w medycynie amazońskiej znalazły zastosowanie również jako środek leczniczy. Prowadzone badania naukowe potwierdzają skuteczność preparatów na bazie ziela angielskiego w łagodzeniu wielu powszechnych dolegliwości. 

Ziele angielskie na trawienie

Ziele angielskie

Ze względu na zawartość eugenolu – olejku eterycznego obecnego m.in. w goździkach – regularne spożywanie ziela angielskiego zalecane jest osobom uskarżającym się na takie specyficzne problemy gastryczne jak wzdęcia, spowolniona przemian materii, kolki jelitowe czy nieprzyjemne uczucie nadmiernej sytości występujące nawet po skromnym posiłku. Medycyna ludowa zaleca również stosowanie wyciągów z ziela angielskiego do łagodzenia nudności, wymiotów, hamowania biegunek oraz zapobiegania zaparciom, ponieważ obecne w nim substancje czynne regulują procesy fermentacyjne zachodzące w dolnym odcinku przewodu pokarmowego.

Ziele angielskie na grzyby i bakterie

Olejek eteryczny obecny w zielu angielskim posiada właściwości przeciwgrzybiczne i bakteriobójcze. Wykazuje również właściwości przeciwbólowe. Wyciągi wodne z ziela angielskiego zalecane są przez medycynę tradycyjną wspomagająco w leczeniu miejscowych zakażeń i infekcji, jak również do wcierania w bolące mięśnie i stawy. Sprawdzają się jako środek na ból pourazowy. U osób cierpiących na trądzik lub dolegliwości skórne (wypryski, pokrzywka, wysypka spowodowana nadmierną potliwością) stosowane w formie toniku do ciała zmniejszają skłonność do pojawiania się odczynów zapalnych i rozlewania zmian skórnych. Hamują nadmierne wydzielanie potu. Napary z ziela angielskiego można stosować wspomagająco do płukania gardła lub wewnętrznie w leczeniu przeziębień  infekcji płucnych.  

Ziele angielskie na młody wygląd

Kwertycyna i witamina C obecne w zielu angielskim to substancje o działaniu przeciwutleniającym. Hamują szkodliwy wpływ wolnych rodników na komórki organizmu i chronią wrażliwe struktury DNA przed uszkodzeniami i mutacjami powstającymi w następstwie szoku tlenowego. Tym samym przeciwdziałają pojawieniu się przedwczesnych oznak starzenia, pozwalając dłużej zachować młody wygląd i pełnię zdrowia. Szok tlenowy uznawany jest przez medycynę za czynnik sprzyjający rozwojowi wielu chorób onkologicznych i cywilizacyjnych. 

Przeciwwskazania do stosowania ziela angielskiego

Spożywanie ziela angielskiego nie jest zalecane osobom cierpiącym na chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy, jak również wrzody jelitowe (wrzodziejące zapalenie jelita) oraz refluks. Nadmierne ilości przyprawy mogą potęgować przykre dolegliwości towarzyszące wymienionym schorzeniom. Ze względu na obecność eugenolu nie zaleca się spożywania przyprawy osobom z problem krzepnięcia krwi.

Interakcje - działania niepożądane - skutki uboczne przy stosowaniu goździków

Ziele angielskie może wywoływać lub potęgować reakcje alergiczne i osób ze skłonnościami do alergii. Ponadto ziele angielskie może wzmagać skłonności do krwawienia, dlatego jego spożycie należy ograniczyć przed planowanymi zabiegami operacyjnymi oraz u kobiet uskarżających się na obfite menstruacje. Nadmierna ilość ziela angielskiego może wchodzić w interakcje z ibuprofenem, aspiryną, heparyną i naproxenem. W przypadku pojawienia się niepokojących objawów u osób zażywających wymienione leki i spożywających duże ilości przyprawy zaleca się bezzwłocznie zasięgnąć porady lekarza. 

DAWKOWANIE I PRZYKŁADOWE SPOSOBY UŻYCIA ZIELA ANGIELSKIEGO W ZIOŁOLECZNICTWIE

Napar z ziela angielskiego

1 łyżeczkę utłuczonego w moździerzu ziela angielskiego zalać 1 szklanką wrzącej wody. Odstawić do zaparzenia pod przykryciem na 15 minut. Odcedzić. Pić do dwóch szklanek na dobę wielokrotnie w ciągu dnia małymi porcjami jako środek odkażający jamę ustną i gardło oraz udrażniający przewody nosowe.  Stosowany zewnętrznie działa odkażająco na cerę z trądzikiem, przyspiesza gojenie zmian skórnych i przeciwdziała nadmiernej potliwości.

Nalewka z ziela angielskiego

100 g owoców rozdrobnionych w moździerzu zalać 500 ml spirytusu 70%. Pozostawić na 7 dni w ciemnym miejscu, po czym przefiltrować. Pić po 1 łyżeczce 2-3 razy dziennie przy przeziębieniu, jako środek rozgrzewający i antyseptyczny, jak również przeciwwymiotny. Nalewkę można również stosować zewnętrznie do nacierania bolących miejsc – redukuje dolegliwości bólowe, odkaża i przyspiesza gojenie.

Olej z ziela angielskiego

100 g owoców rozdrobnionych w moździerzu zalać 250 ml oliwy z oliwek. Odstawić na około 14 dni, po upływie których można przefiltrować płyn (nie jest to wymagane). Olejek używać do nacierania bolących zmian stawowych, ukąszeń owadów oraz ciała w miejscach narażonych na ataki owadów i pasożytów (np. komarów). Mieszanina ma właściwości antyseptyczne i może być wykorzystana do nacierania powierzchniowych uszkodzeń skóry. Przyjmowana wewnętrznie (1 łyżeczka) wykazuje właściwości przeciwwymiotne.

Świeże i aromatyczne ziele angielskie w postaci całych owoców jak i mielonej przyprawy dostępne jest na stronie sklepu on-line Aromatiki.

Majeranek - jak wpływa na zdrowie?

Majeranek to nie tylko uniwersalna przyprawa do zup, mięs, sosów i nabiału, lecz również wszechstronny środek naturalny od tysięcy lat z powodzeniem stosowany w medycynie zachodniej do łagodzenia objawów przeziębień, problemów żołądkowych czy reumatycznych bólów stawów.

Ziele majeranku ogrodowego

Majeranek z czystym sumieniem zaliczyć można do ziół przyprawowych o naprawdę wszechstronnym zastosowaniu. Ta intensywnie pachnąca krzewinka ceniona była przez ludy zamieszkujące okolice basenu Morza Śródziemnego już w starożytności. W Grecji z jego pędów pleciono wieńce zakładane nowożeńcom na szyje w celu zapewnienia małżeństwu długiej pomyślności, podczas gdy w Egipcie utożsamiano jego działanie z wszechmocą faraonów. Z kolei w Indiach poświęcony był najwyższym bogom – Sziwie i Wisznu. Pachnące ziele wykorzystywano zarówno do aromatyzacji żywności, jak i przyrządzania naturalnych środków leczniczych, głównie o działaniu, jak to określilibyśmy dzisiaj, antyseptycznym.

Majeranek na infekcje

Współcześnie prowadzone badania naukowe potwierdziły antywirusowe, antybakteryjne i przeciwgrzybicze właściwości wyciągów z majeranku. Olejek majerankowy bardzo silnie oddziałuje na bakterie tlenowe i gram-dodatnie, w szczególności ziarniaki i pałeczki, a tylko nieznacznie słabiej na bakterie gram-ujemne i beztlenowe. Oznacza to praktyczną przydatność wyciągów z majeranku w łagodzeniu skutków przeziębień, infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych, zapalenia oskrzeli, krtani i gardła, anginy czy zapalenia zatok rozwijających się na tle bakteryjnym. Napary z ziela majeranku przygotowane na bazie mleka z dodatkiem propolisu i/lub miodu oraz soku malinowego okazują się skuteczne również w przypadku chorób wirusowych, np. świnki i  ospy. Zmniejszają obrzęk towarzyszący nieżytowi nosa (popularnie nazywanemu katarem) udrażniając drogi oddechowe i ułatwiając oddychanie, jak również działają ściągająco na błony śluzowe ograniczając kaszel oraz przyspieszający usuwanie flegmy i wydzielin zalegających w oskrzelach.

Ponadto preparaty na bazie majeranku wykazują skuteczność w leczeniu opryszczki zwykłej powodowanej przez wirusa Herpes Simple oraz grzybów drożdżopodobnych z rodzaju Candida. To czyni je przydatne w leczeniu stanów zapalnych rozwijających się w obrębie jamy ustnej, dziąseł i gardła.

Majeranek zmniejsza ryzyko raka

Olejek majerankowy uznawany jest naukowo za silny antyoksydant. Oznacza to, że regularne spożywanie majeranku jako dodatku do potraw wzmacnia ochronę organizmu przed szokiem tlenowym i negatywnym wpływem wolnych rodników. Tym samym majeranek uznaje się za środek przydatny w profilaktyce przeciwnowotworowej jako ograniczający prawdopodobieństwo zachodzenia mutacji na poziomie komórkowym.

Majeranek na zgagę  

Substancje czynne obecne w zielu majeranku posiadają właściwości hepatoochronne. Oznacza to, że chronią komórki wątroby przed uszkodzeniem przez ewentualne związki trujące. Jednocześnie stymulują wydzielanie żółci i soków trawiennych korzystnie wpływając na przemianę materii. Przyspieszają wchłanianie treści pokarmowych, również tych ciężkostrawnych, jak np. tłuszcze. Regulują trawienie zapobiegając wzdęciom, refluksowi (zgadze), nieprzyjemnemu odbijaniu się, przykremu odczuciu nadmiernej sytości lub przepełnienia. Dzięki właściwościom rozkurczającym mięśnie gładkie przewodu pokarmowego zapobiegają występowaniu bolesnych kolek żołądkowych i jelitowych. Co więcej, wykazują działanie przeciwwymiotne.  Z tego powodu spożywanie umiarowych ilości wyciągów wodnych z majeranku zalecane jest m.in. na mdłości w czasie ciąży.

Majeranek jako środek moczopędny

Medycyna naturalna uznaje również moczopędne właściwości majeranku. Zaleca jego spożywanie w stanach zapalnych narządów układu moczowego, kamicy nerkowej i moczowej, zapaleniu pęcherza i dróg moczowych. Co ciekawe, badania naukowe faktycznie potwierdziły antyseptyczne działanie substancji obecnych w olejku majerankowym na system moczowy – metabolity przetrawionego ziela trafiając wraz z krwią do nerek podlegają filtracji, a następnie wytrącają się jako składnik moczu, zachowując swoje właściwości bakteriobójcze. Tym samym łagodzą przebieg infekcji wewnętrznych i przyspieszają proces powrotu do zdrowia. Równocześnie jako środki diuretyczne przyczyniają się do ograniczenia ilości wody zalegającej w organizmie, zmniejszając ewentualne opuchlizny i obrzęki.

Majeranek można używać w postaci świeżych ziół, ciętych prosto z ogrodu lub... stojącej w kuchni doniczki. Szczyty pędów są delikatne i miękkie i  nadają się do siekania wraz z drobnymi listkami, jednak grubsze, zdrewniałe łodygi (u podnóża rośliny) nie sprawdzą się ani jako dodatek do celów kulinarnych, ani jako środek leczniczy. Majeranek można mrozić lub suszyć. Suszone, otarte ziele majeranku ogrodowego o wysokim stopniu zawartości olejków eterycznych pozostaje dostępne w stałej sprzedaży w sklepie on-line Aromatika.

Zastosowanie goździków w ziołolecznictwie

Goździki należą do grupy tzw. przypraw korzennych. Do Europy dotarły dopiero w XV w., podczas gdy w medycynie orientalnej, głównie starożytnych Chin i Indii, stosowane były już kilka tysięcy lat temu jako uznany środek do znieczulania miejscowego, np. do celów leczenia stomatologicznego czy łagodzenia bólów wywołanych przez skaleczenia lub urazy kostne. Powszechne było też żucie pączków goździkowca dla odświeżenia oddechu. Współcześnie goździki znajdują daleko szersze zastosowanie w fitoterapii, zaś przeprowadzone badania pozwoliły wyjaśnić, że swoje lecznicze właściwości przyprawa zawdzięcza głównie zawartym w sobie olejkom eterycznym, wśród których prym wiedzie eugenol.

Goździki na bóle głowy i zatok

Pączki goździków

Współcześnie prowadzone badania naukowe wskazują na możliwość wykorzystania wyciągów wodnych, spirytusowych i olejowych z goździków jako miejscowego środka przeciwbólowego do zastosowania zewnętrznego. Środki na bazie owoców goździkowca wcierane w skronie mogą przynosić uczucie ulgi w bólach głowy i zatok, natomiast wcierane w bolące stawy i mięśnie – mają łagodzić mięśnio- i nerwobóle oraz dolegliwości powstałe na tle chorób aparatu ruchu. Znieczulająco działają również inhalacje z wykorzystaniem olejku goździkowego stosowane w ramach aromaterapii.

Goździki na ból zębów

Wyniki badań naukowych potwierdzają, że wyciągi z goździków mogą okazać się przydatne do stosowania w stomatologii jako miejscowy środek znieczulający dziąsła przed wykonaniem właściwego zastrzyku uśmierzającego ból przy zabiegach dentystycznych. Ze względu na antybakteryjne właściwości eugenolu zawartego w owocach goździkowca, wyciągi z goździków stosowane jako płukanka jamy ustnej wspomagają gojenie stanów zapalnych dziąseł i przyzębia, zmniejszają towarzyszącą im opuchliznę, a przy okazji w naturalny sposób odświeżają oddech podnosząc uczucie komfortu u osób cierpiących na halitozę, infekcje gardła i podrażnienia śluzówki.  

Goździki na pasożyty i grzybicę

Tradycyjna medycyna chińska i ajurweda zalecają stosowanie wyciągów z goździków jako środka odkażającego zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie w zakażeniach pasożytami, w tym pierwotniakami, pełzakami i lamblią, Wcieranie olejku goździkowego w chorobowo zmienioną skórę łagodzi świąd i dolegliwości towarzyszące wysypkom, skórnym wykwitom powstałym na tle alergicznym oraz spowodowanym ukąszeniami owadów. Pomaga również odstraszyć owady. Eugenol obecny w owocach goździkowca okazuje się przydatny w leczeniu kandydozy – choroby grzybiczej wywoływanej przez nadmierne mnożenie drożdżaków z rodziny Candida. 

Goździki na cukrzycę i trawienie

Jak dowiodły badania naukowe, osoby regularnie spożywające niewielkie ilości goździków okazały się bardziej podatne na działanie leków wspomagających produkcje insuliny i obniżających poziom cholesteroli we krwi. Wśród uczestników eksperymentu zażywających goździki odnotowano obniżenie poziomu glukozy i trójglicerydów, poprawił się również ich bilans lipidowy. Równocześnie eugenol uznaje się za substancję pobudzającą wydzielanie enzymów trawiennych przez trzustkę oraz soku żołądkowego, co sprzyja regulacji procesów trawienia. Olejek goździkowy hamuje procesy gnilne zachodzące w jelitach. Przeciwdziała nadmiernej fermentacji często skutkującej wzmożonymi, bolesnymi skurczami brzucha i objawiającej się m.in. biegunką.  

Przeciwwskazania do stosowania goździków

Spożycie goździków należy ograniczyć u kobiet w ciąży i karmiących piersią, jak również u osób cierpiących na zaburzenia krzepnięcia krwi oraz padaczkę.

Interakcje - działania niepożądane - skutki uboczne przy stosowaniu goździków

Olejki obecne w goździkach mogą wywoływać u ludzi reakcje alergiczne. Jeśli po spożyciu wystąpi wysypka lub pokrzywka, należy odstawić surowiec i zasięgnąć porady lekarza. Owoce goździkowca, w odróżnieniu od kwiatów powszechnie nazywanych goździkami, nie są trujące i pozostają bezpieczne dla zwierząt domowych. 

DAWKOWANIE I PRZYKŁADOWE SPOSOBY UŻYCIA GOŹDZIKÓW W ZIOŁOLECZNICTWIE

Odwar z goździków

1 łyżkę goździków zalać szklanką wody. Doprowadzić do wrzenia i gotować na wolnym ogniu przez 5 minut. Następnie odstawić pod przykryciem na kolejny kwadrans. Odcedzić. Stosować zewnętrznie jako płukankę w stanach zapalnych gardła i jamy ustnej, w bólach zębów i dziąseł. Również do kąpieli stóp przy nadmiernej potliwości.

Napar z goździków

1 łyżeczkę goździków zalać szklanką wrzącej wody i pozostawić do zaparzenia pod przykryciem na 20-30 minut. Odcedzić. Ostudzić i od razu spożywać. Zalecana dawka to 3-4 razy dziennie po 100 ml (dla dzieci powyżej 12 roku życia – połowa tej porcji). Napar przygotowany na mleku i posłodzony miodem można stosować przy przeziębieniu, kaszlu, nieżycie układu oddechowego, grypie, anginie i zapaleniu gardła.

Nalewka goździkowa

100 g całych goździków zalać 400 ml alkoholu o mocy 40-60%. Naczynie szczelnie zamknąć i odstawić w ciemne i chłodne miejsce na 14 dni. Codziennie wstrząsać. Po upływie dwóch tygodni przefiltrować i zlać do butelki. Chronić przed światłem. Spożywać raz dziennie po 5 ml rozcieńczone 50 ml wody lub mleka. Nierozcieńczoną nalewkę można stosować zewnętrznie do wcierania w ciało przy mięśniobólach, bólach stawowych, kostnych i nerwowych, jak również jako środek odstraszający komary i pasożyty.

Olej goździkowy

100 g całych goździków zalać 200 ml podgrzanego oleju. Schłodzić, po czym naczynie szczelnie zamknąć i odstawić w ciemne i chłodne miejsce na 14 dni. Codziennie wstrząsać. Po upływie dwóch tygodni przefiltrować i zlać do butelki. Stosować zewnętrznie do wcierania w ciało jako środek przeciwbólowy i antyseptyczny, na wysypki, egzemę i swędzące ukąszenia owadów. Odstraszająco na komary, pchły i pluskwy.

MIESZANKI ZIOŁOWE LECZNICZE Z GOŹDZIKAMI

Rozgrzewająca herbata zimowa z goździkami i imbirem

5 sztuk goździków wymieszać z 3 łyżeczkami ulubionej herbaty i wsypać do dzbanka. Zalać wrzącą wodą, dodać 1 laskę cynamonu wonnego lub cejlońskiego, po 2 grube plasterki cytryny i pomarańczy oraz kilka cienkich plasterków świeżego imbiru. Zaparzać pod przykryciem kilka minut, odsączyć. Dolać 3 łyżki syropu malinowego i posłodzić do smaku miodem naturalnym. Rozlać do kubków. Spożyć zanim wystygnie.

Syrop z goździków i czosnku

3 główki świeżego czosnku obrać z łupin i przecisnąć przez praskę. Dodać sok wyciśnięty z dwóch cytryn, 10 łyżeczek miodu, 10 goździków i całość zalać 1 szklanką letniej wody. Przemieszać łyżeczką, a naczynie nakryć gazą. Ostawić w ciemne miejsce na 2-3 dni pamiętając, by 2-3 razy dziennie mieszać składniki. Po upływie wspomnianego czasu przecedzić syrop przez gazę do wyparzonego słoiczka. Można dodać kilka plasterków cytryny i całych ząbków czosnku dla ozdoby. Spożywać przy przeziębieniach i infekcjach górnych dróg oddechowych oraz jako środek ogólnie wzmacniający organizm.

Goździki i siemię lniane na pasożyty

10 g mielonych goździków dokładnie wymieszać ze 100 g mielonego siemienia lnianego. Pierwszego dnia kuracji przyjąć 1 łyżkę mieszanki na czczo lub w połączeniu z jogurtem, musli lub owsianką na mleku. Drugiego dnia kuracji przyjąć 2 łyżki mieszanki, a trzeciego dnia – 3 łyżki. Następnie zrobić 3 dni przerwy, po czym powtórzyć cały cykl. Kuracja powinna trwać przez miesiąc.


Wyjątkowo świeże, oszałamiająco pachnące i fantastycznie goździkowe goździki - całe owoce goździkowca, dostępne są w stałej ofercie w sklepie on-line Aromatiki. Goździki z Aromatiki posiadają atesty laboratoryjne i mogą być wykorzystane do celów domowego ziołolecznictwa.